27 Kasım 2013 Çarşamba

Beyt-ul Hikme

Abbasi Halifeligi 750'li yillarda Bagdat'ta kurulduktan 100 sene kadar sonra, Bagdat dunyanin ilim merkezi olmustu. Beyt-ul Hikme ( Hikmet, Bilgi Evi) denilen kutuphane, dunyanin en buyuk kutuphanesi haline gelmis, Musluman ilimadamlarinin yaninda, diger inanclardan ilimadamlari da calismalarini yurutuyorlardi.
Halife Memun doneminde, astronomi ilmi icin gozlemevi kurulmus, matematik, tip, kimya, zooloji ( hayvan bilimleri ), cografya, harita bilimleri ile ilgili arastirmalar yapilmaktaydi. Hint, antik Yunan, Pers gibi ulkelerin ilimleri etud edilip calisiliyor ve uzerine yeni buluslar ekleniyordu. 1250 li yillardaki Mogol istilasina kadar da dunyanin ilim merkezi olmaya devam etti.
Ilim adamlari,bilgiye hakikaten susamis insanlar idi. Arapca'ya muthis bir ceviri hamlesi olmus. Antik Yunan'in kiymetli eserleri, halifenin de destek cikmasi ile Arapca'ya cevrilmis. Hatta oyle ki, Avrupa, bazi eski eserleri orjinal dili olan Latince'den degil de, Arapca'dan tercume etmisler. Muslumanlar, o donem, ilmi muhafaza edip gelistirmis, hani bayragi tasimak derler ya, ilim bayragini tasimislar bir muddet...
Ilginctir, bu arastirmalarin arasina Egyptology denen, Misir bilimi de girmis. Hatta Halife Memun, bizzat Giza'da bazi arkeolojik kazi calismalarina da katilmis. Halife Memun'un ilime destegi sinirsiz olmus tabiri yerindeyse. Bizans sarayinin kutuphanesine arastirma ve ceviri yapmak uzere ilimadami bile gondermis.

Hiç yorum yok: